Dönem içerisinde 100- Kasa Hesabının bakiyesinde var olan fakat işletme kasasına bulunmayan 31.12.2022 tarihli borç bakiyelerine ait yapılacak düzeltmeler genel itibariyle Kasa Affı, kasa düzeltmesi olarak adlandırılır.
Ortaklar tarafından işletmeden borç amaçlı çekilen ve tek düzen hesap planında vade durumuna göre 131- Ortaklardan Alacaklar ve 231- Ortaklardan Alacaklar hesabının 31.12.2022 tarihli borç bakiyelerinde bulunan tutarlara ait düzeltme işlemleri genel itibariyle Ortaklar Cari Affı olarak isimlendirilir.
Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31.12.2022 tarihli bilançolarında görülmekle birlikte;
31.05.2023 kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilirler.
- Beyan Edilen Tutar Üzerinden %3 Vergi Hesaplanacaktır.
Beyan edilen tutar üzerinden %3 ORANINDA hesaplanan verginin beyanname verme süresi içerisinde ödenecektir.
Yapılan kayıt düzeltmeleri ise cari dönemde muhasebe kayıtlarına alınması gerekmektedir.
Örnek; ABC Ltd. Şti.’nin 31.12.2022 tarihi itibariyle ortaklar hesaplarında bulunan bakiyeleri aşağıdaki gibidir;
Hesap Adı |
Bakiye (TL) |
131 - Ortaklardan Alacaklar |
650.000 |
231 - Ortaklardan Alacaklar |
100.000 |
331 - Ortaklara Borçlar |
150.000 |
Düzeltme İşleminden yararlanacak tutar;
Hesap Adı |
Bakiye (TL) |
131 - Ortaklardan Alacaklar (+) |
650.000 |
231 - Ortaklardan Alacaklar (+) |
100.000 |
331 - Ortaklara Borçlar (-) |
150.000 |
Düzeltme İşleminden Yararlanacak Tutar |
600.000 |
Hesaplanan Vergi Tutarı (%3) |
18.000 |
Kayıt-1; Verginin Hesaplanması
--------------------------------- xx/xx/2023-------------------------------------
689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 18.000
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. 18.000
-----------------------------------/-----------------------------------------------------
Kayıt-2; Bilançoda görünen fakat işletmede bulunmayan ortaklardan alacakların düşülmesi
--------------------------------- xx/xx/2023--------------------------------
689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 600.000
331 Ortaklara Borçlar Hs. 150.000
131 Ortaklardan Alacaklar Hs. 650.000
231 Ortaklardan Alacaklar Hs. 100.000
-----------------------------------/-------------------------------------
Kayıt-3; Nazım Hesap Kaydı
--------------------------------- xx/xx/2023---------------------------------------------
950 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs. 618.000
951 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler
Alacaklı Hs. 618.000
-----------------------------------/----------------------------------------------
Örnek; CDE Ltd. Şti’ 31.12.2022 tarihli kasa hesabında 500.000 TL görülmekte olup fiili olarak kasa da 5.000 TL bulunmaktadır. Kasa da bulunmayan 495.000 TL üzerinden beyanda bulunulacak ve üzerinden hesaplanan vergi 31.05.2023 tarihine kadar ödenecektir.
Düzeltme İşleminden yararlanacak tutar;
Hesap Adı |
Bakiye (TL) |
100 - Kasa (+) |
500.000 |
Var olan Tutar |
5.000 |
Fiktif Tutar |
495.000 |
Hesaplanan Vergi Tutarı (%3) |
14.850 |
Kayıt-1; Verginin Hesaplanması
--------------------------------- xx/xx/2023-------------------------------------
689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 14.850
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. 14.850
-----------------------------------/-----------------------------------------------------
Kayıt-2; Bilançoda görünen fakat işletmede bulunmayan kasa mevcudunun düşülmesi
--------------------------------- xx/xx/2023---------------------------------------------
689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 495.000
100 Kasa Hs. 495.000
-----------------------------------/----------------------------------------------
Kayıt-3; Nazım Hesap Kaydı
--------------------------------- xx/xx/2023---------------------------------------------
950 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs. 509.850
951 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler
Alacaklı Hs. 509.850
-----------------------------------/----------------------------------------------
- Beyan Edilecek Vergi Tutarında; Kasa Ve Ortaklara Ait Düzeltme İşlemlerinde 31.12.2022 Tarihi Sonrası Tutarlar Dikkate Alınmaz !!!
Örnek; (Z) A.Ş’ nin 31.12.2022 tarihi itibariyle bilançosunda ortaklardan alacaklar bakiyesi ve ortaklara borçlar tutarlar aşağıdaki gibidir;
Hesap Adı |
Bakiye (TL) |
131 - Ortaklardan Alacaklar |
550.000 |
231 - Ortaklardan Alacaklar |
100.000 |
331 - Ortaklara Borçlar |
250.000 |
Beyan tarihi itibariyle ile ise aşağıdaki gibidir;
Hesap Adı |
Bakiye (TL) |
131 - Ortaklardan Alacaklar |
450.000 |
231 - Ortaklardan Alacaklar |
50.000 |
331 - Ortaklara Borçlar |
250.000 |
Beyan tarihi itibariyle ortaklardan alacaklar net tutarı;
Hesap Adı |
Bakiye (TL) |
131 - Ortaklardan Alacaklar (+) |
450.000 |
231 - Ortaklardan Alacaklar (+) |
50.000 |
331 - Ortaklara Borçlar (-) |
250.000 |
Tutar (131+231)-331 |
250.000 |
Olsa da, 31.12.2020 tarihi itibariyle oluşan bilanço tutarları olan;
Hesap Adı |
Bakiye (TL) |
131 - Ortaklardan Alacaklar (+) |
550.000 |
231 - Ortaklardan Alacaklar (+) |
100.000 |
331 - Ortaklara Borçlar (-) |
250.000 |
Tutar (131+231)-331 |
400.000 |
Ortaklardan alacak net tutarı ve vergiye tabi beyan 400.000-TL’dir.
- 689- Diğer Olağan Dışı Gider Ve Zaralar Hs. Yerine Bilançoda Bilançonun Aktifinde Bir Geçici Hesap Oluşturulabilir.
Örnek; (Y) A.Ş’ nin 31.12.2022 tarihi itibariyle bilançosunda ortaklardan alacaklar bakiyesi ve ortaklara borçlar tutarlar aşağıdaki gibidir;
Hesap Adı |
Bakiye (TL) |
131 - Ortaklardan Alacaklar |
200.000 |
231 - Ortaklardan Alacaklar |
100.000 |
Beyan Edilecek Vergi Tutarı
Hesap Adı |
Bakiye (TL) |
131 - Ortaklardan Alacaklar (+) |
200.000 |
231 - Ortaklardan Alacaklar (+) |
100.000 |
Düzeltme İşleminden Yararlanacak Tutar |
300.000 |
Hesaplanan Vergi Tutarı (%3) |
9.000 |
Kayıt-1; Verginin Hesaplanması
--------------------------------- xx/xx/2023-------------------------------------
689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 9.000
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. 9.000
-----------------------------------/-----------------------------------------------------
Kayıt-2; Bilançoda görünen fakat işletmede bulunmayan ortaklardan alacakların düşülmesi
--------------------------------- xx/xx/2023------------------------------------------
296 Geçici Hesap. 300.000
131 Ortaklardan Alacaklar Hs. 200.000
231 Ortaklardan Alacaklar Hs. 100.000
-----------------------------------/--------------------------------------------
Kayıt-3; Nazım Hesap Kaydı
--------------------------------- xx/xx/2023----------------------------------------
950 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs. 9.000
951 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler
Alacaklı Hs. 9.000
-----------------------------------/-----------------------------------------------------
- Kasa Ve Ortaklardan Hesabında İzlemesi Gerekirken Bunlarla İlgili Diğer Hesaplarda Yer Alan Tutarları İçinde Yaralanabilir.
Örnek; (D) A.Ş’ nin 31.12.2022 tarihi itibariyle bilançosunda ortaklardan alacaklar bakiyesi ve ortaklara borçlar tutarları ve ayrıca ortaklardan alacaklar hesabında izlemesi gerekirken “136-Diğer Çeşitli Alacaklar” hesabında izlediği tutar aşağıdaki gibidir;
Hesap Adı |
Bakiye (TL) |
131 - Ortaklardan Alacaklar (+) |
250.000 |
231 - Ortaklardan Alacaklar (+) |
150.000 |
136 – Diğer Çeşitli Alacaklar (+) |
200.000 |
Tutar (131+231+136) |
600.000 |
Hesaplanan Vergi %3 |
18.000 |
Kayıt-1; Verginin Hesaplanması
--------------------------------- xx/xx/2023-------------------------------------
689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 18.000
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. 18.000
-----------------------------------/-----------------------------------------------------
Kayıt-2; Bilançoda görünen fakat işletmede bulunmayan ortaklardan alacakların düşülmesi
--------------------------------- xx/xx/2023-------------------------------------
689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 600.000
131 Ortaklardan Alacaklar Hs. 250.000
231 Ortaklardan Alacaklar Hs. 150.000
136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hs. 200.000
-----------------------------------/-----------------------------------------
Kayıt-3; Nazım Hesap Kaydı
--------------------------------- xx/xx/2023-----------------------------------------
950 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs. 618.000
951 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler
Alacaklı Hs. 618.000
-----------------------------------/------------------------------------------